ARAÇ DEĞER KAYBI NASIL HESAPLANIR
Araç Değer Kaybı Tutarının Tespiti
Mahkemelerde açılan “araç değer kaybı” talepli davalarda, mahkeme davacının haklı olup olmadığının, haklı ise ne kadar değer kaybı talep edebileceği hususunda araştırma yapmak zorundadır. Trafik kazasında hasar gören araçta aynı zamanda ne kadar değer kaybı oluştuğunun tespiti özel ve teknik bilgi gerektiren bir husustur.
6100 Sayılı HMK’nın 266/1 maddesi; “Mahkeme, çözümü hukuk dışında, özel veya teknik bilgiyi gerektiren hallerde, taraflardan birinin talebi üzerine yahut kendiliğinden, bilirkişinin oy ve görüşünün alınmasına karar verir. Hakimlik mesleğinin gerektirdiği genel ve hukuki bilgiyle çözümlenmesi mümkün olan konularda bilirkişiye başvurulamaz” hükmünü içermektedir.
Bu durumda mahkemece araç değer kaybı hesaplama konusunda hesap yapmaya yetkili İTÜ veya Karayolları Genel Müdürlüğü Fen Heyeti gibi kurum ve kuruluşlardan seçilecek hasar konularında uzman bilirkişi (makina mühendisi) veya bilirkişi kurulundan tüm dosya kapsamına göre; davacı aracının modeli, markası, kaza tarihindeki yaşı, kilometresi, kullanım tarzı, daha önce başka bir kazaya karışıp karışmadığı, karışmış ise hangi bölgelerden hasar aldığı, vs. gibi hususlar göz önünde bulundurularak kaza tarihi itibariyle serbest piyasadaki 2. El piyasa rayiç değeri (hasarsız haliyle) ile aracın hasarı onarıldıktan sonraki haline göre serbest piyasadaki 2el piyasa değeri arasındaki fark (aradaki farkın araç değer kaybı olarak kabul edilmesi) hususlarında, 01.06.2015 tarihinde yürürlüğe giren Kara Yolları Zorunlu Mali Mesuliyet (Trafik) Sigorta Poliçesi Genel Şartları Ek-1 ‘de belirtilen şartlarla birlikte değerlendirme yapılarak ayrıntılı, gerekçeli, denetime elverişli bir araç değer kaybı raporu alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekmektedir.
araç değer kaybı nasıl hesaplanır
Aracın kiralık araç olması durumunda aynı model özel otomobil olarak kullanılan araçlara göre daha fazla yıpranmış olacağı gözetilmeden sadece Sigorta Birliği Kasko Değer Listesi’ne ve serbest piyasa araştırmasına göre ortaya çıkarılan piyasa rayici üzerinden oluşturulan araç değer kaybı bilirkişi raporu ve buna dayalı olarak verilecek araç değer kaybı kararı hatalı olacaktır.
Araç değer kaybı tutarı tespit edilirken aynı zamanda kusur durumuna göre inceleme de yapılmalıdır. Trafik kazasından kaynaklanan tazminat ve araç değer kaybı davalarında, zarar veren taraf, kusuru oranında, gerçek zarardan sorumlu olur. Kusur ve gerçek zararın da konusunda uzman bir bilirkişi tarafından tespit edilmesi gerekmektedir. Kaza oluşumunda, araç değer kaybı talebinde bulunan tarafın da kusuru varsa, tespit edilen araç değer kaybı tutarının kusur oranına denk gelen kısmı düşülerek karar oluşturulacaktır. Örneğin kaza oluşumunda % 25 oranında kusurlu olan taraf, 1000 TL olarak belirlenen araç değer kaybının tamamını talep edemeyecek, kusur oranına karşılık gelen 250 TL’lik kısmı düşülecek ve bakiye 750 TL üzerinden talep ve dava açabilecektir. Mahkeme de bu kusur oranına karşılık gelen araç değer kaybı tutarına kararında yer verecektir.
Mahkeme tarafından gelen bilirkişi raporu davacı ve davalı tarafa tebliğ edilecek ve kesin süre içerisinde rapora karşı beyan ve itirazların yazılı olarak sunulması, aksi takdirde raporun kesinleşeceği hususu ihtar edilecektir. Tarafların süresinde yapacakları itirazlar doğrultusunda mahkeme yeniden (Genelde bu tür durumlarda 3 kişiden oluşan bilirkişi heyetinden) rapor alınmasına karar verebilecektir.
